Hối phiếu là gì? Sử dụng thế nào trong XNK?

Bài viết này sẽ thảo luận chi tiết về khái niệm Hối phiếu là gì? Chức năng thế nào, và được sử dụng thế nào trong thanh toán quốc tế?

Giao dịch thương mại quốc tế phát triển, cần các phương thức thanh toán phù hợp với nhu cầu của các bên tham gia. Thanh toán bằng hối phiếu là một trong các phương thức đó, cùng với những phương thức khác như tín dụng chứng từ  hay nhờ thu.

Trong bài viết này, bạn sẽ được giải thích chi tiết về khái niệm và cách thức áp dụng.

Trước hết là định nghĩa…

Hối phiếu là gì?

Đây là tài liệu có giá trị pháp lý được sử dụng trong các giao dịch thương mại hoặc tài chính. Nó chứng nhận nghĩa vụ thanh toán của người nợ đối với người chủ nợ.
Hối phiếu trong tiếng Anh được gọi là:

• Bill of Exchange; hoặc…
• Bill of Draft

Lấy ví dụ: Công ty ABC của Việt Nam xuất khẩu nông sản cho Công ty XYZ của Bangladesh thanh toán theo phương thức nhờ thu D/P. Sau khi giao hàng như thỏa thuận, Công ty ABC chuẩn bị bộ chứng từ gửi ngân hàng để nhờ thu tiền hàng, trong đó có Hối phiếu để đòi tiền. Bộ chứng từ thông qua ngân hàng trung gian ở Bangladesh, được chuyển cho người nhận hàng là Công ty XYZ. Công ty XYZ phải thanh toán (hoặc chấp nhận thanh toán, tùy theo nội dung trong Hối phiếu) thì ngân hàng mới giao chứng từ để nhận hàng tại cảng dỡ.

Nội dung của Hối phiếu

Trước hết, chúng ta quan sát hình ảnh của 1 hối phiếu điển hình:

Như hình ảnh trên, có thể thấy nội dung của 1 Hối phiếu bao gồm:

• Tiêu đề chứng từ: BILL OF EXCHANGE;
• Số hối phiếu và ngày phát hành
• Số tiền (bằng số và bằng chữ) và loại tiền cần thanh toán
• Thời hạn thanh toán: trả ngay (At…sight), hoặc trả tiền sau (At…X… days after sight…)
• Thông tin tham chiếu: Số Invoice, hoặc Số và ngày L/C…
• Tên của người thụ hưởng (người nhận tiền)
• Tên của người trả tiền (sau chữ “To:...”)
• Tên và chữ ký của người phát hành hối phiếu (người tạo ra hối phiếu)

Ngoài ra, tùy vào trường hợp cụ thể, hối phiếu có thể còn bao gồm các điều kiện và quy định khác, ví dụ như điều kiện thanh toán, điều kiện chấp nhận hay từ chối hối phiếu, thông tin liên quan đến giao dịch thương mại và tài chính, và thông tin khác liên quan đến việc sử dụng hối phiếu. Tất cả các thông tin này cùng nhau tạo nên một tài liệu hợp lệ và có giá trị pháp lý để đảm bảo thanh toán.

Các loại hối phiếu phổ biến

Hiện nay có một số loại hối phiếu phổ biến trong thương mại quốc tế tùy theo cách phân loại như sau:

Phân loại theo thời hạn trả tiền:

• Hối phiếu thanh toán trả ngay (Sight draft): Hối phiếu này yêu cầu người nhận thanh toán ngay lập tức khi nhận được hối phiếu từ người phát hành. Loại này thể hiện bằng dòng chữ “At… sight”
• Hối phiếu thanh toán trả sau (Time draft): Hối phiếu này yêu cầu người nhận thanh toán vào một thời điểm cụ thể trong tương lai, thường là từ 30 đến 90 ngày kể từ ngày hối phiếu (hoặc vận đơn) được phát hành. Loại này thể hiện bằng dòng chữ “At…X days after…”.

Phân loại theo tính chất chuyển nhượng:

• Hối phiếu đích danh (Nominal Draft): trên đó ghi rõ tên của người được hưởng lợi, và chỉ người này mới có thể được nhận tiền. Loại này không thể chuyển nhượng cho bất kỳ ai bằng cách ký hậu hay trao tay.
• Hối phiếu theo lệnh (Order Draft): thanh toán theo lệnh của người được hưởng lợi ghi trên hối phiếu. Loại này ghi rõ “Pay to order of….”, và có thể chuyển nhượng được bằng cách ký hậu vào mặt sau hối phiếu, tương tự như nghiệp vụ ký hậu vận đơn.
• Hối phiếu vô danh (Holder Draft): không ghi tên người thụ hưởng, mà chỉ thị rõ “trả cho người cầm hối phiếu”.

Phân loại theo chứng từ đi kèm:

• Hối phiếu trơn (Clean draft): loại này không kèm theo bất kỳ chứng từ tài liệu nào, và người nhận phải đảm bảo rằng họ có khả năng thanh toán số tiền trong hối phiếu.
• Hối phiếu kèm chứng từ (Documentary draft): loại này phải được gửi cùng với các chứng từ liên quan đến giao dịch thương mại (ví dụ như Invoice, Packing List, vận đơn, chứng nhận xuất xứ…) để đảm bảo rằng hàng hóa đã thực sự được chuyển đi trước khi người xuất khẩu được thanh toán.

Phân loại theo cách khác:

• Theo hình thức thanh toán: Hối phiếu phát hành theo phương thức nhờ thu; hoặc theo phương thức thanh toán LC.
• Theo pháp nhân phát hành: Hối phiếu doanh nghiệp và hối phiếu ngân hàng.
• Theo nghiệp vụ chấp nhận: Hối phiếu đã được ký chấp nhận; hối phiếu chưa được ký chấp nhận.
• Theo loại tiền tệ: Hối phiếu nội tệ và Hối phiếu ngoại tệ.

Tóm lược

Hối phiếu là một công cụ thanh toán được sử dụng nhiều trong các giao dịch thương mại quốc tế. Nó là một loại văn bản thanh toán mà người phát hành yêu cầu người nhận thanh toán một số tiền cụ thể vào một thời điểm nhất định. Hối phiếu có thể được phát hành theo nhiều loại, bao gồm hối phiếu thanh toán trả ngay, hối phiếu thanh toán trả sau và hối phiếu bảo đảm. Các hình thức hối phiếu khác nhau phù hợp với các mục đích thanh toán khác nhau và được sử dụng rộng rãi trong ngành thương mại quốc tế.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hối phiếu là gì, đóng vai trò gì trong thanh toán quốc tế. Nếu thấy bài viết hữu ích, vui lòng Like & Share động viên chúng tôi nhé. Cảm ơn bạn!